Jaka jest rola controllera?
Przedstawiane przez ICV podejście do controllingu ukazuje controllera jako „pozytywnego wichrzyciela”, inspiratora przyszłych zmian oraz partnera biznesowego kadry zarządzającej. Controllerzy wskazują możliwości doskonalenia i rozwoju, przyjmują przy tym niezależną postawę i biorą na siebie odpowiedzialność za sukces firmy. Nie zadowala ich samo przygotowywanie liczb i zestawień, ale skupiają się na ich wykorzystywaniu. Controllerzy za liczbami widzą ludzi.
Zachowują neutralną postawę, działają dla dobra całej firmy, a nie na rzecz konkretnych interesów. Controllerzy są sumieniem biznesowym swojej firmy, wprowadzają pozytywny zamęt oraz mają silny charakter.
ROLA CONTROLLERÓW
Rolę controllerów doskonale pokazuje Misja Controllerów:
„Controllerzy wywierają istotny wpływ na zrównoważony rozwój i sukces organizacji oraz są partnerami biznesowymi kadry zarządzającej.
Controllerzy …
- projektują i biorą udział w procesie zarządczym, polegającym na definiowaniu celów, planowaniu i sterowaniu w taki sposób, aby każdy decydent działał zorientowany na ustalony cel.
- zapewniają świadomą koncentrację na przyszłości co sprawia, że możliwe jest wykorzystywanie szans oraz zarządzanie ryzykiem.
- integrują cele i plany organizacyjne w spójną i skoordynowaną całość.
- rozwijają i utrzymują systemy controllingowe. Zapewniają odpowiednią jakość danych i dostarczają istotnych informacji niezbędnych do podejmowania decyzji.
- są sumieniem biznesowym oraz dbają o dobro organizacji jako całości.”
Controllerzy są usługodawcami dla kadry zarządzającej i różnych komórek organizacyjnych. Doradzają i wspierają menedżerów oraz działają na rzecz innych funkcji przedsiębiorstwa. W tym rozumieniu mówi się o controllerach jako świadczących usługi controllingowe. Z drugiej jednak strony, controlling jest procesem zarządczym polegającym na definiowaniu celów, planowaniu i sterowaniu, za co to przecież odpowiadają menedżerowie. Kadra zarządzająca odpowiada za tą część procesu controllingowego ale controllerzy współuczestniczą w tym procesie pełniąc rolę współodpowiedzialnego partnera biznesowego.
Oznacza to, że controllerzy pełnią dwie funkcje w przedsiębiorstwach. Z jednej strony są doradcami i partnerami kadry zarządzającej i tym samym są współodpowiedzialni za osiąganie celów, a z drugiej strony są usługodawcami i odpowiadają za dostarczanie poprawnych oraz istotnych informacji wspierających zarządzanie.
CONTROLLER I JEGO DZIAŁ
Organizacja działów controllingu zależy od wielu czynników, między innymi od wielkości przedsiębiorstwa, świadomości i wiedzy na temat controllingu oraz rodzaju prowadzanej działalności itp. W rozbudowanych strukturach controllingowych, gdzie controllerzy pełnią dwie role zarówno (1) partnerów biznesowych kadry zarządzającej jak i (2) usługodawców zapewniających wsparcie informacyjne zarządzania, organizacja działu controllingu może obejmować następujące funkcje pracownicze:
- Dyrektor / Kierownik / Szef Controllingu (Head Controller) – lider, odpowiadający za skuteczne zarządzanie zespołem controllingowym w sposób gwarantujący zapewnienie ustalonego poziomu usług wsparcia kadry zarządzającej. Odpowiada za funkcjonowanie całego procesu controllingowego przedsiębiorstwa.
- Controller Strategiczny (Strategic Controller) – odpowiedzialny za wsparcie kadry zarządzającej w długoterminowym budowaniu wartości przedsiębiorstwa. Zorientowany na budowanie przewagi konkurencyjnej oraz rozwój potencjału do osiągania przyszłego sukcesu.
- Controller Grupowy (Group Controller) – odpowiedzialny za wsparcie zarządzania holdingowego, konsolidację wyników finansowych, koordynację celów przedsiębiorstw z grupy kapitałowej oraz za controlling inwestycyjny.
- Controller Sprzedaży (Sales Controller) – odpowiedzialny za wsparcie procesów zarządczych w obszarze sprzedaży przedsiębiorstwa oraz za controlling sprzedażowy.
- Controller Personalny (Personnel Controller) – Odpowiedzialny za controlling personalny, kontrolę pracowników oraz wsparcie procesów kadrowych oraz HR.
- Controller Produkcji (Production Controller) – odpowiedzialny za wsparcie procesów zarządczych w obszarze produkcji przedsiębiorstwa oraz za controlling produkcji.
W Polskich przedsiębiorstwach zauważalny jest wzrost znaczenia działów controllingu oraz zrozumienia istoty i wartości jaką społeczność controllerów może dać każdej organizacji. Przyczynia się do tego zarówno działalność naszego Stowarzyszenia (ICV), jak i przede wszystkim wysokie kompetencje naszych członków.
Zwykle w pierwszych etapach rozwoju controllingu w przedsiębiorstwach dla nazywania stanowisk controllerów używany jest termin „controller finansowy”. Obowiązki controllera finansowego początkowo związane są jednak głównie z usługową funkcją controllingu. W miarę rozwoju zespołu controllingowego zadania poszczególnych controllerów również stają się coraz bardziej specjalistyczne oraz większego znaczenia nabiera rola controllerów będących partnerami biznesowymi kadry zarządzającej.